Zo na de persconferentie over de nieuwe Corona-maatregelen valt me weer op hoe de gemoederen in Nederland opwaaien. Ik hoor meteen de “Tegenpartij” van Kooten & de Bie herleven. Eigenlijk heel Nederlands. Ik zal uitleggen hoe ik dat zie.

Nederlanders hebben wel altijd hun mondje klaar. Ze vinden het fijn om hun mening te verkondigen. Ze zullen wel eens zeggen hoe het zit. Als je hier bent opgegroeid vind je dat heel normaal. Als kind word je in school geleerd je mening te verwoorden. Het wordt een uitgangspunt dat je dat kan. Hierdoor kunnen we ook eindeloos vergaderen en gaan we in de uitvoering het beleid weer in twijfel trekken. We kunnen ook ongestraft onze mening uiten zonder een lijfstraf te vrezen. Dit culturele trekje versterkt wanneer de mening juist niet wordt gevraagd en van je verwacht wordt gewoon te doen wat wordt opgedragen. Dan kun je er zeker van zijn dat de “Tegenpartij” van zich laat horen.

De andere kant van dit klaagvolkje is wel dat ondanks grote onenigheid ze kan samenwerken en op internationaal niveau één groot Oranje front vormt. Even geen verdeeldheid door meningsuiting! Want onder al dat geklaag zijn we o zo trots op ons kikkerlandje. Maar daar mag je als Calvinist natuurlijk niet mee te koop lopen.

© CQtrainer - Jeroen Jansen

Voor mij is dit een ware wijsheid die de Dalai Lama deelt, zeker voor intercultureel contact. Ik heb het zo vaak meegemaakt dat wanneer ik onzeker was over een situatie, ik gewoon begon te praten terwijl ik wist dat ik beter kon zwijgen. Ik heb echt moeten leren om die neiging te ontvluchten. Mijn interculturele contacten hebben me dat geleerd, vooral de Aziatische contacten. Vanuit deze ervaring viel me de Nederlandse angst voor stilte pas op. Zodra er een stilte valt in een Nederlandse vergadering, start wel iemand anders weer het gesprek. Ongeacht wat de inhoud is van wat gezegd wordt. We kletsen maar door en zien het als de kans om onze mening uit te spreken.

Voor leiders kan dit echter een nadelige neiging worden. Zeker in momenten van verandering en je probeert het bedrijf staande te houden. Personeel wacht op je leiderschap en dat je verteld wat er moet gebeuren, terwijl je het zelf ook niet zeker weet. Dit duwt de leider in een positie te gaan praten terwijl hij misschien beter even kan luisteren. Wees je dan bewust dat dit een sterk culturele gewoonte is en je zelf dit kan veranderen door eens te zwijgen. Mensen vinden het eerst vreemd en kijken je aan ‘wat doet zij of hij nu weer’. Maar als ze merken dat er meer gebeurt dan dat een leider leidt, worden ze allemaal bewust van de situatie. En de leider krijgt de kans iets nieuws te leren doordat hij ideeën van personeel hoort of individuele reacties gaat opmerken.

© CQtrainer - Jeroen Jansen